در مراحل پیش از شروع درمان ارتودنسی، بعد از معاینات اولیه و تهیه عکس‌های رادیوگرافی، نوبت به قالب گیری ارتودنسی می‌رسد. درواقع قالب ارتودنسی، مدلی دقیق از ساختار فک و دندانها به ارتودنتیست نشان می‌دهد و برای ساخت تجهیزات سفارشی ارتودنسی به کار می‌رود.
برای آشنایی با انواع روش‌های انجام قالب دندان ارتودنسی و مراحل انجام آن تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
قالب ارتودنسی چه کاربردی دارد؟
قالب ارتودنسی فرآیندی برای تهیه یک مدل دقیق از ساختار دهان و موقعیت قرار گیری دندان‌های بیمار است. با کمک قالب تهیه شده، متخصص ارتودنسی می‌تواند درک درستی از شکل و فاصله بین دندانها، میزان جلو یا عقب بودن فک‌ها نسبت به هم، حالت چینش دندانها، ابعاد و اندازه فک و دندانها بدست آورد.
در نهایت از قالب ارتودنسی به منظور برنامه ریزی طرح درمان، طراحی و ساخت بریس‌ها، پلاک‌های شفاف و سایر تجهیزات ارتودنسی متناسب با وضعیت فک و دندان‌های هر بیمار استفاده می‌شود.
قالب گیری دندان غیر از ارتودنسی برای موارد دیگری از قبیل ساخت پروتزهای دندانی، ایمپلنت، محافظ دهان، بریج و روکش دندان نیز کاربرد دارد.
انواع روش های قالب گیری ارتودنسی
قالب گیری دندان از نخستین مراحل ارتودنسی است که توسط دندانپزشک در مطب انجام می‌شود. متخصصان از دو تکنیک قالب گیری سنتی و روش دیجیتال برای این کار استفاده می‌کنند که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم.
قالب گیری ارتودنسی سنتی
قالب گیری دندان برای ارتودنسی به روش سنتی با استفاده از ابزاری به نام تری (tray) و ماده‌ای مخصوص انجام می‌شود. این ماده در دهان بیمار قرار گرفته و در مدتی کوتاه، مدل دقیقی از وضعیت فک و دندانها بدست می‌آید.
متخصص ارتودنسی از این قالب برای ساخت و تنظیم وسایل ارتودنسی استفاده می‌کند تا دندان‌های بیمار را به وضعیت نرمال و طبیعی برساند.
قالب ارتودنسی دیجیتال
استفاده از ابزارهای دیجیتال برای ایجاد مدل سه بعدی مجازی از دندانها، فناوری پیشرفته‌ای است که دقت و سرعت انجام قالب دندان ارتودنسی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. در این روش یک اسکنر دستی کوچک در دهان بیمار چرخانده می‌شود تا تصاویری دقیق از ساختار دهان و دندانها را ثبت کند.
این تصاویر با کمک یک نرم افزار تخصصی پردازش شده و یک مدل دیجیتال ساخته می‌شود. در نهایت مدل سه بعدی دیجیتال بدست آمده برای ساخت وسایل ارتودنسی سفارشی به لابراتوار دندانپزشکی ارسال خواهد شد.
به منظور راحتی بیشتر بیماران و تهیه مدل‌های دهانی دقیق‌تر، در مطب دکتر خدیوی از به‌روزترین تجهیزات دیجیتال برای قالب گیری ارتودنسی استفاده می‌شود.
مزایای قالب ارتودنسی به روش دیجیتال
قالب ارتودنسی دیجیتال مزایای قابل توجهی نسبت به قالب گیری سنتی دارد. برجسته‌ترین مزایای قالب ارتودنسی دیجیتال که باعث شده استفاده از این روش روز به روز در حال گسترش باشد عبارتند از:
- عدم نیاز به استفاده از خمیر در دهان
- تجربه راحتی بیشتر برای بیمار
- اندازه گیری و ثبت دقیق جزئیات دندانها و لثه
- قابلیت ذخیره سازی و اشتراک گذاری راحت فایل‌های دیجیتال
- امکان ارتباط موثر بین ارتودنتیست، سایر متخصصان مرتبط (مانند جراح فک و صورت) و تکنسین آزمایشگاه در مورد ساخت تجهیزات ارتودنسی مورد نیاز
مراحل گرفتن قالب ارتودنسی سنتی
قالب گیری ارتودنسی به روش سنتی طی مراحل زیر انجام می‌شود:
آماده سازی
قبل از شروع قالب گیری دندان ارتودنسی، ارتودنتیست دهان و دندان‌های بیمار را از نظر تمیزی و جرمگیری کردن بررسی می‌کند. گاهی ممکن است از بیمار خواسته شود قبل از قالب گیری، دهان خود را با دهانشویه یا آب شستشو دهد.
تهیه خمیر قالب گیری
سپس دندانپزشک باید خمیر مخصوص برای قالب گیری دندان را آماده کند. ماده مورد استفاده برای اینکار نمک اسید آلژینیک (Alginic acid) یا به اختصار آلژینات است.
پودر آلژینالت در ترکیب با آب به شکل صمغ ژله‌ای در می‌آید و برای قالب گیری آماده می‌شود. برخی پزشکان برای ایجاد تجربه بهتر برای بیمار هنگام قالب گیری، مزه‌های مختلفی را به آلژینات اضافه می‌کنند.
قرار دادن خمیر در دهان
خمیر تهیه شده بلافاصله داخل دو تری مخصوص فک بالا و پایین ریخته می‌شود تا در دهان بیمار قرار گیرد. از بیمار خواسته می‌شود تا به آرامی خمیر را گاز بگیرد و چند دقیقه صبر کند. خمیر به سرعت سفت شده و طرح لثه و دندانها روی آن باقی می‌ماند.
در صورتی که قالب ارتودنسی کیفیت لازم را نداشته باشد این مرحله تکرار می‌شود. این مرحله از قالب گیری دندان برای ارتودنسی برای برخی افراد ناخوشایند است و ممکن است اندکی حالت تهوع و ناراحتی داشته باشند.
ساخت مدل با گچ مخصوص
بعد از ثبت شکل و حالت دندانها و بافت‌های اطراف روی خمیر دندانپزشکی، نوبت ساخت مدل است. دندانپزشک گچ مخصوصی را داخل قالب می‌ریزد تا آزمایشگاه از آن برای تولید وسایل ارتودنسی مختص بیمار استفاده کند.
از این مدل برای ایجاد براکت‌های ارتودنسی ثابت متناسب با سطح و اندازه دندانها و الاینرهای شفاف ارتودنسی متحرک استفاده می‌شود. گاهی برای ساخت ریتینر نیاز به قالب گیری بعد از ارتودنسی وجود دارد.
قالب گیری دندان به روش دیجیتال چگونه انجام می‌شود؟
در قالب گیری دیجیتالی دندان، به جای استفاده از خمیر آلژینات از یک اسکنر سه بعدی کوچک برای تهیه تصاویر دقیق از زوایای مختلف دندان‌های بیمار استفاده می‌شود. این اسکنر برای تهیه داده‌های مورد نیاز، نور مخصوصی را در دهان بیمار منتشر می‌کند.
تصاویر تهیه شده توسط نرم افزار پردازش شده و مدل دیجیتال از وضعیت فک، دندانها، کام، لب‌ها و سایر بافت‌های دهان ساخته می‌شود. آنگاه ارتودنتیست این تصاویر را به لابراتوار ارسال می‌کند.
قالب گیری ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
یکی از سوالات مشترک بیماران در جلسات معاینه و مشاوره ارتودنسی این است که قالب گیری ارتودنسی چقدر طول میکشد؟
قالب ارتودنسی یک مرحله سریع و فوری از مراحل درمان است که در یک جلسه انجام می‌شود. کل فرآیند ساخت قالب دندان ارتودنسی، طی ۱۵ دقیقه به پایان می‌رسد. قرار گیری خمیر قالبگیری در دهان یا تصویر برداری دیجیتال حدود ۳ تا ۵ دقیقه طول زمان می‌برد.
سوالات متداول
در ادامه به پرسش های پرتکرار شما در مورد قالب دندان ارتودنسی پاسخ می‌دهیم.
چطور حالت تهوع هنگام قالب گیری را کنترل کنیم؟
اگر احساس می‌کنید هنگام قالب گیری دندان دچار حالت تهوع می‌شوید از دندانپزشک بخواهید با مواد بی‌حس کننده موضعی، دهان شما را بی‌حس کند.
همچنین سعی کنید هنگام قالب گیری از راه بینی نفس بکشید، کمتر آب دهانتان را قورت دهید و حواس خود را به موضوعات دیگری پرت کنید و تا حالت تهوع شما کمتر شود.
قالب گیری به روش سنتی بیشتر طول میکشد یا دیجیتال؟
مرحله تهیه قالب دندان ارتودنسی به هر دو روش سنتی و دیجیتال فوری است و زمان بسیار کوتاهی طول میکشد. با این حال قالب گیری دیجیتال سریع‌تر است و دقت بالاتری دارد.
قالب گیری دندان برای ارتودنسی یکی از کاربردهای قالب دندان و مراحل مهم درمان ارتودنسی است. کیفیت قالب دندان ارتودنسی علاوه بر مهارت دندانپزشک و فناوری تجهیزات مورد استفاده، به همکاری بیمار نیز بستگی دارد.
سعی کنید هنگام قالب گیری ارتودنسی به توصیه‌های ارتودنتیست عمل کنید تا نیازی به صرف زمان بیشتر و تکرار مراحل قالب ارتودنسی نباشد. برای بهره‌مندی از خدمات بهترین متخصص ارتودنسی در تهران و به‌روزترین فناوری‌ها و تجهیزات با مطب دکتر خدیوی تماس بگیرید.
