درمان ارتودنسی، واقعاً می‌تواند به طرز فوق العاده‌ای لبخند شما را بهبود ببخشد؛ اما می‌تواند خطر ابتلا به بیماری لثه را نیز افزایش دهد. این مسئله می‌تواند در مورد ارتودنسی ثابت که عموماً تحت عنوان بریس شناخته می‌شود، واقعاً صادق باشد. به دلیل اینکه بریس‌های ثابت بیشتر سطح دندان را می‌پوشانند، باعث می‌شوند تمیز کردن دندان‌ها بسیار دشوار شود. سخت افزارهای به کار رفته در بریس‌ها، شامل براکت‌های فلزی یا پلاستیکی که به دندان‌ها متصل می‌شوند و بندهای فلزی است که براکت‌ها را در برمی‌گیرد و به آنها می‌چسبد. در هر دوی این ابزارها، مسیرهایی وجود دارد که سیم‌های قوسی از خلال آنها عبور می‌کند (این سیم‌ها در واقع باعث حرکت دندان‌ها می‌شوند) و هر دوی آنها می‌توانند در تغییرات لثه سهیم باشند.
علل التهاب لثه در ارتودنسی
بیوفیلم (زیست لایه)، که تحت عنوان پلاک دندانی باکتریایی نیز شناخته می‌شود، می‌تواند باعث بیماری لثه و پوسیدگی دندان شود. پس از شروع و در حین درمان ارتودنسی، بهترین راه برای جلوگیری از این بیماری‌ها، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان است. هورمون‌ها، که غالباً با آغاز درمان ارتودنسی و کار گذاشتن بریس‌ها، دچار نوسان می‌شوند، می‌توانند بر روی بیماری لثه اثر قابل ملاحظه‌ای داشته باشند. برای مثال، خانم‌ها معمولاً در دوره بارداری یا هنگامی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند و یا دختران جوان در دوره بلوغ دچار التهاب لثه می‌شوند. اگر پلاک دندانی به صورت روزانه و با دقت کافی، برطرف نشود، موجب التهاب بافت لثه خواهد شد که تحت عنوان التهاب لثه (ژینژیویت) شناخته می‌شود.
مشکلات خونریزی لثه در اثر ارتودنسی
این شرایط غالباً با تورم، قرمزی و خونریزی در هنگام مسواک زدن مشخص شده و به عنوان مرحله ابتدایی بیماری پریودنتال در نظر گرفته می‌شود. این وضعیت ممکن است باعث تفکیک و جدا شدن ساختارهای حمایت کننده دندان شود و می‌تواند کاملاً مخرب باشد به خصوص زمانی که دندان‌ها به وسیله ارتودنسی در حال حرکت کردن باشند. علاوه بر التهاب لثه در ارتودنسی، بافت‌های لثه می‌توانند نسبت به بریس نیز واکنش نشان دهند. این واکنش می‌تواند به صورت هایپرتروفی یا هایپرپلازی بروز پیدا کند. بدتر از تمامی این مسائل آن است که هنگامی که لثه‌ها متورم می‌شوند، تمیز کردن دندان‌ها حتی از قبل هم سخت تر می‌شود و این امر این چرخه را تشدید می‌کند. به این دلیل است که بهتر است رشد بیش از حد لثه را در مراحل اولیه متوقف کرد.
پیشگیری از ورم لثه در ارتودنسی
نکته مثبت آن است که این وضعیت معمولاً برگشت پذیر و قابل بهبود است اما، همه چیز باید بر اساس اولویت انجام شود. بسیار مهم است که در مورد رعایت بهداشت دهان و دندان روزانه به شدت دقیق باشید، به خصوص اگر از بریس استفاده می‌کنید. علاوه بر مسواک زدن دندان‌ها، راه‌های مختلفی برای کمک به زدودن موثر بیوفیلم در حین درمان ارتودنسی وجود دارد. این راه‌ها عبارتند از:
- تریدر (عبور دهنده) نخ دندان (ابزارهای کوچکی که به استفاده از نخ دندان در زیر سیم‌ها کمک می‌کند) و مسواک‌های ارتودنسی (مسواک‌های کوچکی که با فواصل بین دندان‌ها تطابق داشته باشند). از دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی خود بپرسید که کدام یک از این موارد برای شما مناسب تر است. از این مهم‌تر، از دندانپزشک در مورد نحوه استفاده از ابزارآلات نیز سوال کنید.
- آب پاش و مسواک برقی می‌تواند گزینه‌های موثری برای از بین بردن پلاک‌ها باشند. آنها می‌توانند برای افرادی که به استفاده کردن از گجت‌ها علاقه دارند یا زمان کمی برای مراقبت‌های دهانی دارند، گزینه‌های مناسبی باشند. بسیاری از این دستگاه‌ها، امکانات دیگری نیز دارند مانند تایمر داخلی (برای آن‌که افراد مطمئن شوند به اندازه کافی از دستگاه استفاده کرده‌اند) و برس‌های مخصوص که به پاکسازی اطراف تجهیزات ارتودنسی کمک می‌کند.
- علاوه بر دستگاه‌های مکانیکی، دهان‌شویه (چه اینکه توسط پزشک تجویز شود یا اینکه بدون نسخه پزشک خریداری شود) ممکن است برای کمک به کنترل تجمع بیوفیلم توصیه شود.
شما باید در طول درمان ارتودنسی برای تمیز کردن تخصصی دندان‌ها نیز به صورت مرتب اقدام کنید و اگر شرایط شما اندکی پیچیده و دشوار است، با فواصل کوتاه این کار را انجام دهید.
درمان تورم لثه حین درمان ارتودنسی
اگر این اقدامات روزمره تنها اندکی مفید باشند (یا اصلا فایده‌ای نداشته باشند) دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی شما، توصیه‌های لازم را به شما خواهد کرد. گاهی، هایپرتروفی یا هایپرپلازی در بافت لثه تا زمانی که بریس‌ها برداشته نشوند، برطرف نمی‌شود. عموماً تا زمانی که تفکیک بافت‌های پریودنتال اتفاق نیفتاده است، احتمالاً لازم نیست نگران باشید. هرچند وضعیت دندان‌های شما باید به صورت مرتب و دقیق توسط متخصص بهداشت دندان‌ها که درمان ارتودنسی را انجام می‌دهد، بررسی شود. در واقع ممکن است متخصص ارتودنسی شما را به یک متخصص پریودنتال (متخصصی که ناهنجاری‌ها و بیماری‌های ساختارهای حمایت کننده دندان را تشخیص داده و درمان می‌کند) ارجاع دهد که بتواند در شرایطی که از بریس استفاده می‌کنید به شما کمک کند. در موارد شدید تورم لثه در حین درمان ارتودنسی، ممکن است لازم شود بریس‌ها را خارج کرد و اجازه داد تا لثه‌ها بهبود یابند یا بافت‌های لثه ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند.
