حساسیت نسبت به علت بوی بد دهان وقتی زیاد می‌شود که مسواک زدن و جویدن آدامس کارساز نباشند. همه انتظار بوی بد دهان پس از بیدار شدن از خواب یا خوردن بعضی غذاها را داریم، اما می‌دانیم که ماندگار نیستند و نهایتا ظرف یک‌روز برطرف می‌شود.
اما اگر این اتفاق نیفتاد چه؟ در این حالت بوی بد دهان از چیست و چه چیزی جلوی از بین رفتن آن را می‌گیرد؟ چطور می‌توان آن را درمان کرد و چه زمان باید از متخصص کمک گرفت؟ در ادامه به این سوالات پاسخ می‌دهیم.
چگونه بفهمیم بوی بد دهان از معده است؟
برای اطمینان از اینکه علت بوی بد دهان از معده است باید به متخصص بیماری های گوارشی مراجعه کنید. معمولا بوی بد دهان که ناشی از مشکلات گوارشی باشد، شبیه به بوی مدفوع است. اگر همراه با بوی بد دهان علائمی همچون سوزش معده، نفخ و همچنین سوزش معده نیز داشتید، احتمالا به مشکلات گوارشی مبتلا هستید و برای درمان باید نزد متخصص مراجعه کنید.
بوی بد دهان از چیست؟
هالیتوز بی‌خطر است، اما به طور جدی می‌تواند زندگی فرد و اعتماد به نفس‌اش را تحت تاثیر قرار دهد. به همین خاطر، اولین قدم رفع بوی بد دهان برای همیشه، تشخیص دلیل آن است (و نه بی‌محابا مسواک زدن، غرغره دهانشویه و غیره).
به نقل از منبع معتبر hopkinsmedicine، هالیتوز یک مشکل دهانی‌ست که اصلی ترین نشانه آن، نفس بد بو است. در بیشتر مبتلایان پیدا کردن علت بد بو شدن دهان، اولین قدم در درمان این شرایط قابل پیشگیری است.
Halitosis is an oral health problem where the main symptom is bad smelling breath. In most cases, finding the cause of the bad breath is the first step toward treating this preventable condition.
در ادامه دلایل رایج تا نادر این عارضه، و اینکه چطور باعث بوی بد می‌شوند را توضیح می‌دهیم.
رعایت نکردن بهداشت عمومی دهان و دندان
در بیشتر مواقع، علت بوی بد دهان عدم رعایت بهداشت دهان و دندان است. اگر دندان‌ها و در واقع کل دهان خود را به طور منظم تمیز نکنید، ذرات غذا در دهان باقی می‌مانند و تجمع چسبنده‌ای از باکتری‌ها (که به آن “پلاک” هم می‌گویند) روی دندان‌ها تشکیل می‌شود.
علاوه بر دندان‌ها، سطح ناهموار زبان و لوزه‌ها هم می‌توانند ذرات غذا و باکتری‌ها را در دهان به دام بیاندازند و باعث ایجاد بوی بد شوند. فراتر از این مشکل، بهداشت نامناسب دهان و دندان به بیماری‌های دهانیِ دیگری مانند حفره‌ها (Cavity) و بیماری‌های لثه هم دامن می‌زند.
بیماری لثه
التهاب لثه یا ژنژیویت (Gingivitis) که می‌تواند با قرمزی، تورم و خونریزی همراه باشد، از عوارض تجمع باکتری‌های پلاک روی خط لثه است. در این حالت، هالیتوز در واقع از اولین نشانه‌های بیماری لثه است.
زمانی که بهداشت رعایت شود، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آنها را پاک و به از بین بردن بوی بد دهان کمک می‌کند. اما وخیم شدن ژنژیویت می‌تواند منجر به عفونت شدید دندان و لثه یا پریودنتیت (Periodontitis) شود. این بیماری به بافت لثه آسیب می‌رساند و می‌تواند به از دست دادن دندان و استخوان اطراف آن منتهی شود.
غذاها و نوشیدنی‌های تند و عطردار
پس از خوردن برخی غذاها مانند پیاز، سیر، ادویه‌جات و برخی صیفی‌جات، ذرات غذای ایجادکننده بو وارد جریان خون و سپس به ریه‌ها منتقل می‌شوند و در هربار بازدم روی بوی دهان و نفس شما تاثیر می‌گذارند.
قهوه
اگر می‌خواهید بدانید بوی بد دهان از چیست، احتمال دارد عادت داشته باشید روزتان را با یک فنجان قهوه غلیظ آغاز کنید. همان‌طور که خودتان هم احتمالا متوجه شده‌اید، این عادت ممکن است بوی ناخوشایندی به دهان شما بدهد.
قهوه به دلیل طعم قوی و همچنین تاثیری که روی تولید بزاق دارد، می‌تواند دلیل بوی بد دهان باشد. پس از نوشیدن قهوه، کافئین منجر به کاهش تولید بزاق می‌شود. بزاق کمتر هم به معنای افزایش باکتری‌های ایجادکننده بوی بد است.
الکل
مصرف الکل هم از دلایل هالیتوز و یا تشدید آن است؛ به همین خاطر هرچه بیشتر مشروبات الکلی بنوشید، احتمال اینکه این عارضه را تجربه کنید بیشتر است.
نوشیدن الکل، به ویژه بیش از حد نوشیدن آن، تولید بزاق را کاهش می‌دهد و دهان را به محیطی عالی برای رشد باکتری‌های تولیدکننده بو تبدیل می‌کند.
رژیم‌های غذایی با قند بالا
گاهی اوقات باید پاسخ اینکه علت بوی بد دهان چیست را صرفا در برنامه غذایی‌تان جست‌وجو کنید. علاوه بر غذاهای تند و معطر، رژیم های غذایی سرشار از قند هم می‌توانند باعث بدبو شدن دهان شوند.
این به خاطر نحوه تعامل باکتری‌هایی که به طور طبیعی در دهان زندگی می‌کنند با قند است. این موجودات با ولع تمام از قندها تغذیه می‌کنند، و با تجزیه خوراکی‌های شیرین بویی بد و ترش-مانند را در دهان منتشر می‌کنند.
رژیم‌های کم کربوهیدرات
کربوهیدرات‌ها عملکردی حیاتی در بدن ما دارند. اگر رژیم غذایی شما به اندازه کافی کربوهیدرات نداشته باشد، می‌تواند از دلایل بوی بد دهان باشد. این اتفاق که بیشتر در رژیم‌های افراطی می‌افتد، می‌تواند باعث تغییراتی در متابولیسم بدن شود و بوی دهان را تغییر دهد.
رژیم‌های پر پروتئین
مشابه رژیم‌های کم کربوهیدرات، رژیم‌هایی که بیش از حد پروتئین دارند هم می‌توانند علت بوی بد دهان باشند.
هضم غذاهای پر پروتئین گاهی برای بدن دشوار است. و وقتی پروتئین به درستی و کاملا هضم نشود، گازهای گوگردی و بدبود را منتشر خواهند کرد. یک برنامه غذایی متعادل و مغذی با سبزیجات کافی می‌تواند جلوی این موضوع را بگیرد.
سیگار کشیدن
هرزمان بپرسید بوی بد دهان نشانه چیست، حتما به استعمال دخانیات هم اشاره می‌شود. اساسا تنباکو و محصولات جانبی آن (چه سیگار، چه به صورت جویدنی یا پیپ) همگی باعث بوی بد و البته مشکلات جدی‌تری برای سلامت دهان و دندان می‌شوند. این عادت ناسالم به بافت لثه آسیب می‌رساند و باعث بیماری آن و ایجاد بوی بد می‌شود.
مشکلات گوارشی
به درستی هضم نشدن غذا، رفلاکس معده (GERD)، یبوست یا اختلالات روده همگی می‌توانند باعث ایجاد بوی ناخوشایند و حتی بوی مدفوع در دهان شوند. اگر مدام رفلاکس اسید معده دارید، احتمال دارد بوی غذاهایی به تازگی مصرف کرده‌اید از راه مری از دهان خارج و باعث بدبو شدن تنفس شود.
به ارتباط سردی معده و بوی بد دهان در طب‌های سنتی هم زیاد اشاره می‌شود که گویا ناشی از غلبه بلغم است. برای اطمینان از این ارتباط گفته می‌شود فرد باید دقت کند که آیا پس از خوردن غذا بوی نامطبوع دهان او بیشتر می‌شود یا خیر.
خشکی دهان
تا اینجا چندبار به این موضوع اشاره کردیم که کاهش بزاق (به هردلیلی) موجب بوی نامطبوع و تلخی دهان می‌شود. بزاق با از بین بردن ذرات غذایی که منجر به بوی بد می‌شود، به پاکیزه و خوش‌بو نگه داشتن دهان کمک می‌کند.
علت بوی بد دهان در صبح هم همین است، چون تولید بزاق هنگام خواب کم می‌شود. اما اگر مشکل در طول روز ادامه داشت، باید دلیل آن را پیدا کرد.
عفونت سینوسی (سینوزیت و بوی بد دهان)
بوی بد دهان ناشی از حلق می‌تواند به دلیل مشکلات سینوسی باشد. یک سینوس عفونی مخاطی ترشح می‌کند که بوی بدی دارد. مخاط به پشت گلو تخلیه می‌شود و بوی بدی را در دهان ایجاد می‌کند.
اگر عفونت سینوسی داشته باشید، ممکن است باکتری‌های به دام افتاده در حفره‌های بینی هم بوی نامطبوعی ایجاد کنند.
آبریزش از عقب بینی
این حالت به دلیل مخاط بیش از حد اتفاق می‌افتد، و به وضعیتی گفته می‌شود که در آن ترشحات مخاطی از بینی به پشت گلو می‌رود (و بلعیده می‌شود). این به طور مستقیم روی تنفس تاثیر می‌گذارد، چون این ترشحات یک منبع غذایی عالی برای باکتری‌ها و در نتیجه انتشاز گازهای بدبو هستند.
مشکلات مربوط به لوزه‌ها
برای اینکه مشخص شود بوی بد دهان از چیست، به دو دلیل ممکن است لازم باشد لوزه‌ها هم معاینه شوند (به ویژه اگر اندام لنفاوی آنها متورم و دردناک باشد):
- التهاب لوزه‌ها به خاطر عفونت غشاهای مخاطی اطرافِ آنها و تولید چرک باعث بوی نامطبوع دهان می‌شود.
- سنگ لوزه یا مواد گیرکرده در حفره لوزه هم می‌توانند در ایجاد هالیتوز نقش داشته باشند.
داروهای تجویزی
صدها داروی تجویزی وجود دارند که خشکی دهان از عوارض آنهاست. علاوه بر این، برخی از داروها پس از تجزیه شدن در بدن مواد شیمیایی آزاد می‌کنند که می‌تواند از طریق جریان خون به تنفس منتقل شوند و دلیل بوی بد دهان باشند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتی هیستامین‌ها
- آنتی کولینرژیک‌ها (برای بی‌اختیاری ادرار، بیماری قلبی و …)
- داروهای ضد افسردگی
- مکمل‌های غذایی
- ضد احتقان‌ها
- داروهای مسکن
- دیورتیک‌ها
- داروهای ضد رفلاکس معده
- آمینو تیول‌ها
- ضد قارچ‌ها
- استروئیدها
- ضد اسپاسم‌ها
- داروهای شیمی‌درمانی
- آرام‌بخش‌ها
بیماری‌های تنفسی مزمن
بین این بیماری‌ها، دو مورد اغلب علت بوی بد دهان هستند:
- فیبروز کیستیک: افراد مبتلا به این بیماری، هالیتوز را به عنوان یک علامت تجربه می‌کنند. مخاط غلیظ در ریه‌ها باعث عفونت می‌شود و آبریزش از عقب بینی منجر به مشکل در تنفس و بوی بد می‌شود.
- آسم: مبتلایان به آسم هم این عارضه را تجربه می‌کنند، چون بسیاری از آنها با دهان نفس می‌کشند و که باعث خشکی دهان می‌شود. به علاوه، استنشاق داروهای آسم هم می‌تواند باعث خشکی دهان و بوی بد شود.
دیابت
در افراد مبتلا به دیابت، قند خون بالا باعث افزایش گلوکز در بزاق می‌شود. همان‌طور که گفتیم، این ماده غذایی (قند) برای باکتری‌های دهان بسیار جذاب است و تجزیه آن منجر به انتشار گازهای بدبو و نهایتا ایجاد پلاک دندانی می‌شود. اگر پلاک به درستی پاک نشود، امکان پوسیدگی دندان و بیماری لثه هم بسیار بالا می‌رود.
مشکلات کلیوی و کبدی
درست کار نکردن کلیه‌ها هم می‌تواند علت بوی بد از دهان باشد، چون در این صورت سمومی که بدن دفع می‌کند در سیستم آن جمع می‌شوند و تفس را بدبو می‌کند. بعضا به این وضعیت نفس آمونیاکی (Ammonia Breath) می‌گویند. به بیان علمی‌تر، نارسایی کلیه باعث تجمع مواد زائد در خون (اورمی) و نهایتا هالیتوز می‌شود.
مشابه مشکلات کلیوی، اختلال در عملکرد کبد هم باعث تجمع سمومی خاص در بدن و بدبو شدن دهان می‌شود.
سندرم شوگرن
سندرم شوگرن (Sjogren’s Syndrome) یک بیماری خودایمنی است که منجر به درد عضلانی، خشکی چشم، خشکی پوست و خشکی دهان می‌شود. آن‌طور که تا اینجا متوجه شدیم، خشکی دهان به راحتی می‌تواند دلیل بوی بد دهان باشد.
اختلالات متابولیک
دیابت، بیماری کبد و بیماری مزمن کلیه (CKD) از جمله اختلالات متابولیکی هستند که دهان را بدبو می‌کنند و بررسی‌شان کردیم. بیماری‌های دیگری در این دسته هم می‌توانند همین عارضه را ایجاد کنند، از جمله:
- تری متیل آمینوری (TMA) یا سندروم بوی ماهی
- فنیل کتونوری (PKU)
- هیپرمتیونینمی
این اختلالات به دلیل مشکلات مختلف روده، خون یا کبد باعث بوی بد تنفس می‌شوند. افراد مبتلا به هالیتوز معمولا در مقایسه با افرادی که این مشکل را ندارند، غلظت اوره و اسید اوریک بزاق بالاتری دارند.
برخی سرطان‌ها
در موارد بسیار نادر، برای مطمئن شده از اینکه علت بوی بد دهان چیست باید احتمال وجود برخی سرطان‌ها هم بررسی شود، به طور خاص سرطان‌های سر و گردن.
چگونه بوی بد دهان را در خانه از بین ببریم؟
اگر منشاء بوی بد مشکلی جدی در سلامت بدن یا دهان و دندان نباشد، به کمک یکسری روش‌های درمان خانگی بوی بد دهان می‌توان آن را سریع‌تر برطرف کرد. در غیر این صورت آنها مانند یک مسکن موقت عمل می‌کنند و مشکل به قوت خود باقی خواهد ماند.
آب بنوشید
آب نوشیدن به اندازه کافی و هیدراته ماندن به چند شکل به درمان بوی بد دهان کمک می‌کند:
- دهان را مرطوب نگه می‌دارد، جلوی خشکی آن را می‌گیرد و مانع رشد باکتری‌های تولیدکننده بود می‌شود.
- ذرات غذا را در دهان شل می‌کند و به طور موقت باکتری‌ها را از جای خود خارج می‌کند. در نتیجه نفس تازه‌تر می‌شود.
- به تمیز کردن دستگاه گوارش و رفع بوی بد دهان ناشی از معده هم کمک می‌کند.
اگر نوشیدن آب برای‌تان مشکل است، به جای آن آب را در دهان‌تان غرغره کنید. از محلول گرم آب و نمک هم می‌توانید برای جلوگیری از رشد میکروب‌ها در دهان استفاده کنید.
مرکبات بخورید
مرکبات در مبارزه با بوی بد فوق‌العاده هستند، چون اسید سیتریک آنها تولید بزاق را تحریک می‌کند؛ به جای مصرف آبمیوه خود میوه‌های تازه را مصرف کنید. همچنین، می‌توانید با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری آب لیمو به یک فنجان آب، محلولی موثر در رفع بوی ناخوشایند درست کنید.
میان‌وعده‌های سالم را انتخاب کنید
برخی غذاها می‌توانند میزان باکتری‌های موجود در دهان را کاهش دهند و به بهبود هضم کمک کنند. مثلا سبزیجات برگ‌دار تیره به راحتی هضم می‌شوند و میزان بوهایی که ممکن است به دهان برگردد را کاهش می‌دهند.
اضافه کردن غذاهای خام (مانند سیب، کرفس و هویج) به رژیم غذایی هم به از بین بردن بوی بد دهان کمک می‌کند. این خوراک‌های فیبردار، سالم و ترد به خراش پلاک از روی زبان، دندان‌ها و لثه‌ها بین نوبت‌های مسواک زدن کمک می‌کنند و منجر به کاهش تجمع باکتری‌ها می‌شوند.
ماست بخورید
اگر می‌خواهید بدانید چگونه بوی بد دهان را از بین ببریم، ماست را فراموش نکنید. این فرآورده به طور خاص برای کاهش هالیتوز بسیار موثر است. لاکتوباسیلوس یک باکتری مفید در ماست است که با باکتری‌های غیر مفید معده که بوی بد تولید می‌کنند، مبارزه می‌کند. برای بهترین نتیجه روزانه یک وعده ماست بدون چربی میل کنید.
دهانشویه جوش شیرین درست کنید
دهانشویه از شناخته‌شده‌ترین و موثرترین روش‌ها برای شاداب کردن دهان است؛ اما برای اینکار لزوما به نمونه‌های صنعتی و الکل‌دار نیست. کافی‌ست دو قاشق چای‌خوری جوش شیرین را در یک فنجان آب گرم حل کنید، و آن را به مدت ۳۰ ثانیه در دهان‌تان بچرخانید.
این دهانشویه با تنظیم میزان اسید در دهان و دشوار کردن رشد باکتری‌ها، به درمان بوی بد دهان کمک می‌کند. برای اثربخشی بیشتر، چند قطره اسانس (مثلا) نعناع به این ترکیب اضافه کنید تا نفس تازه‌تری به شما بدهد.
چای بنوشید
نوشیدن چای (مخصوصا چای سبز) باعث شادابی دهان شما می‌شود. چای سبز دارای خواص خوشبوکننده و سم‌زدایی است، دهان را تمیز می‌کند و باکتری‌ها را از بین می‌برد. مواد شیمیایی موجود در چای در جلوگیری از تولید ترکیبات بدبو توسط باکتری‌هایِ دهان هم موثر است.
اگر روزانه چای سبز بنوشید، تعداد این باکتری‌ها به مرور تا حدودی کاهش هم می‌یابد. چای همچنین بدن را از شر سموم دفع می‌کند و هضم را بهبود می‌بخشد.
از روغن درخت چای استفاده کنید
چند راه برای استفاده از روغن درخت چای برای از بین بردن بوی بد دهان و تازه کردن نفس وجود دارد:
- چند قطره از این روغن را روی خمیر دندان بریزید و دندان‌های خود را مسواک بزنید.
- با این روغن مسواک بزنید (دقت کنید که اینکار جایگزین مسواک زدن با خمیر دندان نمی‌شود).
- چند قطره روغن درخت چای را در آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را با آن بشویید.
آدمس بجوید
آدامس‌ها برای تحریک بزاق و رفع بوی بد عالی هستند؛ اما جویدن برخی نمونه‌های آنها می‌تواند فراتر از اینها به شما کمک کند.
آدامس بدون قند ایده‌آل هستند، چون رشد باکتری‌ها را تحریک نمی‌‌کنند. آدامس شیرین‌شده با زایلیتول (شیرین‌کننده غیر قندی) هم با افزایش باکتری‌ها مبارزه می‌کند. برخی آدامس‌ها همچنین حاوی روی هستند که می‌تواند با ترکیبات گوگردی موجود در دهان مقابله کند.
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید
تا اینجا چندین‌بار یه تاثیر این مورد روی علت بوی بد دهان و کاهش آن صحبت کردیم. برای اینکه خیال شما و دندانپزشک‌تان از این مورد راحت باشد، نکات زیر را به خاطر بسپارید:
- حداقل دوبار در روز و ترجیحا پس از هر وعده غذایی اصلی مسواک بزنید (البته نه بلافاصله پس از میل کردن غذا)، و حداقل دو دقیقه برای پاک کردن تمام سطوح همه دندان‌ها زمان بگذارید. حداکثر هرسه ماه یکبار هم مسواک‌تان را تعویض کنید.
- پیش یا پس از هربار مسواک زدن حتما نخ دندان بکشید.
- از اسکرابر زبان (پاک‌کننده زبان) استفاده کنید. مسواک و نخ دندان بیشتر پلاک‌ها و باکتری‌ها را پاک می‌کنند، اما بقایایی روی زبان می‌ماند. با مسواک هم می‌توان زبان را شست، اما این ابزارها بهتر آن را پاک می‌کنند.
- اگر دندان مصنوعی متحرک دارید، پیش از خواب آنها از دهان‌تان خارج کنید. همچنین، حتما به خوبی آنها را با مسواک تمیز کنید.
- برای معاینه کامل، تمیز کردن دندان‌ها و سایر اقدامات لازم، دوبار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید.
دارو های گیاهی برای رفع بوی بد دهان
گیاه‌ها و ادویه‌های زیادی دارای خواص ضد باکتریایی هستند؛ مثلا جویدن چوب دارچین به تحریک تولید بزاق کمک می‌کند. با جویدن دانه رازیانه و بادیان ستاره‌ای هم می‌توان اسانس آنها را در دهان آزاد و تنفس را خوش‌بوتر کرد. از دمنوش این سه گیاه هم می‌توان استفاده کرد، و همچنین گزینه‌های زیر:
- میخک
- هل
- زنجبیل
- نعنا
- جعفری
- گشنیز
- رزماری
- آویشن
روش های دندانپزشکی برای رفع بوی بد دهان
اگر با انجام روش های خانگی و گیاهی نتوانستید مشکل بوی بد دهان را رفع کنید، احتمالا با مشکل جدی‌تری مواجه هستید. یکی از مهم‌ترین علت های بد بو شدن دهان افراد پوسیدگی دندان ها و عفونت لثه است. روش های دندانپزشکی موجود که به درمان بوی بد دهان شما کمک می‌کنند شامل موارد زیر هستند:
- پر کردن دندان
- عصب کشی
- جرم گیری
درمان های پزشکی برای رفع همیشگی بوی دهان
ممکن است علت بوی دهان از مشکلات دندانی و لثه نباشد بلکه علت آن مربوط به مشکلات پیچیده تری در بدن فرد باشد. در صورتی که روش های خانگی و دارویی کارساز نبود و از سلامت دندان‌هایتان نزد دندانپزشک اطمبنان حاصل کردید، بهتر است احتمال مشکلات زیر را نیز در نظر داشته باشید و در اسرع وقت برای چکاپ به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- مشکلات معده و گوارشی
- مشکلات سیستم تنفسی
- بیماری های مربوط به مجاری گوش و حلق و بینی
سه افسانه درباره درمان بوی بد دهان
افسانه‌های زیادی درباره از بین بردن بوی بد دهان وجود دارد. در ادامه سه‌تا از رایج‌ترین این افسانه‌ها را مرور می‌کنیم.
۱. دهانشویه باعث از بین رفتن بوی بد دهان می‌شود
دهانشویه فقط به طور موقت این مشکل را برطرف می‌کند. اگر می‌خواهید از دهانشویه استفاده کنید، دنبال نمونه‌های ضد عفونی‌کننده (برای کشتن میکروب‌های ایجادکننده بوی بد) و ضد پلاک باشید. پیش از خرید دهانشویه با دندانپزشک‌تان هم مشورت کنید.
۲. اگر مرتب مسواک بزنید دچار هالیتوز نمی‌شوید
افرادی که می‌پرسند علت بوی بد دهان با وجود مسواک زدن چیست، متوجه عدم ارتباط این دو موضوع با هم شده‌اند. در واقعیت، بیشتر مردم فقط ۳۰ تا ۴۵ ثانیه دندان‌های خود را مسواک می‌زنند که کافی نیست. روش صحیح مسواک زدن به این صورت است که باید حداقل دوبار در روز به مدت حداقل ۲ دقیقه مسواک بزنید. فراموش نکنید که زبان خود را هم مسواک بزنید که از محبوب‌ترین محل‌ها برای تجمع باکتری‌هاست.
همان‌طور که گفتیم، استفاده از نخ دندان هم به همان اندازه مهم است. چون مسواک زدن به تنهایی پلاک مضر و ذرات غذایی را که بین دندان‌ها و لثه‌ها گیر کرده است، از بین نمی‌برد.
۳. اگر در دست‌تان نفس بکشید، متوجه می‌شوید هالیتوز دارید یا خیر
جدا از اینکه بوی بد دهان از چیست، با اینکار دقیقا نمی‌توان فهمید دهان‌تان بدبو است یا خیر. وقتی نفس می‌کشید، از گلوی‌تان مانند صحبت کردن استفاده نمی‌کنید. وقتی صحبت می‌کنید، معمولا بوها را از پشت دهان خود (جایی که اغلب بوی بد ایجاد می‌شود) حس می‌کنید؛ اما موقع نفس کشیدن این اتفاق نمی‌افتد.
همچنین، چون ما معمولا به بوی دهان خودمان عادت می‌کنیم، تشخیص اینکه آیا دهان بوی بدی دارد یا خیر برای فرد آسان نیست.
پیشگیری از ایجاد بوی بد دهان
درمان های بوی بد دهان ممکن است پیچیده و یا زمانبر باشند، به همین خاطر بهتر است که پس رفع بوی بد دهان حتما متدهای پیشگیرانه از بروز هالیتوز رو پیگیری کنید تا دوباره به این عارضه مبتلا نشوید:
- کنترل رژیم غذایی و وزن
- رعایت مداوم بهداشت دهان و دندان
- ترک مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان
- نوشیدن آب و مایعات کافی در روز
- خودداری از مصرف نوشیدنی های الکلی
- انجام منظم ورزش و فعالیت های فیزیکی در طول هفته
- اقدام به درمان مشکلات پوسیدگی و خرابی دندان ها
- درمان مشکلات گوارشی
- توجه به عوض کردن مسواک پس از ۳ ماه
متدهای تشخیص بوی بد دهان چیست؟
برای انتخاب روش درمان و تجویز آن، متخصص ابتدا از وجود بوی قابل تشخیص مطمئن می‌شود و سپس منشا آن را با تکنیک‌های دقیق مشخص می‌کند. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری عینی هالیتوزیس وجود دارد:
- روش‌های ارگانولپتیک: در روش‌های ارگانولپتیک (Organoleptic)، متخصص هالیتوز را با حس بویایی ارزیابی، و بر اساس شدت بو آن را از صفر (تشخیص‌ناپذیر) تا پنج (شدید) درجه‌بندی می‌کند. برای معاینه به این روش پزشک ممکن است از بیمار بخواهد صرفا دهان‌اش را باز کند، به صورت عادی صحبت کند، ها کند یا غیره.
- روش‌های ابزاری: روش‌های ابزاری علمی‌تر یا بی‌طرفانه‌تر هستند، و شناخته‌شده‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- کروماتوگرافی گاز: روشی برای جداسازی و تجزیه و تحلیل ترکیباتی است که می‌توانند تبخیر شوند. این روش تعدادی از سولفیدهای فرار را در نفس بیمار تشخیص می‌دهد و امکان اندازه‌گیری سولفید هیدروژن، متیل مرکاپتان و دی متیل سولفید را فراهم می‌کند.
- هالیمتر: هالیمتر هوا را از طریق یک شیلنگ به حسگری الکتروشیمیایی هدایت می‌کند که غلظت ترکیبات گوگرد فرار در تنفس را اندازه‌گیری می‌کند. متاسفانه این دستگاه نمی‌تواند مشخص کند که دلیل بوی بد دهان خوراکی است یا غیر خوراکی. به همین خاطر استفاده همزمان از روش ارگانولپتیک و دستگاه هالیمتر توصیه می‌شود تا مهم‌ترین سرنخ‌ها درباره علت بوی بد دهان مشخص شوند.
- تست BANA: صرفا با کشیدن سوآپ پنبه‌ای آزمایشگاهی روی زبان انجام می‌شود. این آزمایش سطح یک آنزیم خاص تولیدشده توسط باکتری‌های عامل هالیتوز را اندازه‌گیری می‌کند.
چه موقع به متخصص مراجعه کنیم؟
معمولا افراد برای تشخیص علت بوی بد دهان خود به پزشک‌های عمومی مراجعه می‌کنند. این متخصص‌ها با انجام معاینات و پرسیدن سوالاتی از بیمار درباره سبک زندگی، روتین بهداشت دهان و دندان، داروهایی که احیانا مصرف می‌شوند و غیره، درمان مناسب بوی بد دهان را تجویز می‌کنند.
چنانچه مشکل شما ریشه دهانی و دندانی داشته باشید، در سه مطب دکتر «علیرضا خدیوی» واقع در میرداماد، شرق و مرکز تهران بزرگ، پذیرای شما هستیم تا با بهترین گزینه درمانی عارضه‌ها و مشکلات احتمالی را برطرف کنیم. جهت دریافت نوبت رایگان روی «رزرو نوبت» بزنید.
