دهانشویه کلرهگزیدین یکی از رایج‌ترین محلول‌های ضدعفونی‌کننده دهان است که معمولاً برای کاهش التهاب لثه، جلوگیری از عفونت و کمک به بهبود زخم‌های دهانی تجویز می‌شود. این دهانشویه قدرت بالایی در مقابله با باکتری‌ها بعد از جراحی‌های دندان‌پزشکی دارد. اما برای اینکه بیشترین فایده را از آن ببرید، باید با طریقه مصرف دهان شویه کلرهگزیدین، موارد منع استفاده و حتی عوارض آن آشنا باشید.
در این مقاله، هر آنچه که باید درباره دهانشویه کلرهگزیدین بدانید را بررسی می‌کنیم؛ از نحوه مصرف گرفته تا هشدارهای مصرف، تداخلات دارویی و نکات نگهداری.
اطلاعات دارویی دهانشویه کلرهگزیدین
دهانشویه کلرهگزیدین معمولا برای کنترل پلاک، درمان بیماری‌های لثه، و مراقبت پس از جراحی دهان تجویز می‌شود. این محلول آنتی‌سپتیک قوی، توانایی بالایی در از بین بردن باکتری‌های مضر دهانی دارد.
نام‌های تجاری رایج:
- Peridex
- Periogard
کاربردهای اصلی:
- کاهش التهاب و خونریزی لثه
- جلوگیری از تشکیل پلاک دندانی
- استفاده پس از جراحی‌های دهان و دندان
- کمک به درمان عفونت‌های دهانی
اشکال دارویی:
دهانشویه با غلظت‌های ۰٫۱۲٪ و ۰٫۲٪.
طریقه مصرف دهان شویه کلرهگزیدین
نحوه مصرف دهانشویه کلرهگزیدین، تأثیر زیادی در اثربخشی آن دارد. اگر طبق دستور مصرف نکنید، نه تنها اثربخشی‌اش کم می‌شود، بلکه ممکن است دچار عوارض دهانشویه کلرهگزیدین شوید:
- قبل از استفاده، دندان‌هایت را مسواک بزنید و دهان را با آب بشورید.
- ۱۵ میلی‌لیتر از محلول را بدون رقیق کردن در دهان بریزید.
- به مدت ۳۰ ثانیه در دهان غرغره کنید و سپس محلول را بیرون بریزید.
- تا ۳۰ دقیقه پس از استفاده، از خوردن، نوشیدن و حتی شستن دهان با آب خودداری کنید.
- فقط دو بار در روز استفاده کنید (صبح و شب).
- از بلعیدن محلول خودداری کنید.
- دوره مصرف معمولاً ۷ تا ۱۴ روز است مگر با نظر پزشک تمدید شود.
موارد منع مصرف دهانشویه کلرهگزیدین
اگرچه این محصول مزایای زیادی دارد و به عنوان دهانشویه ارتودنسی نیز استفاده می‌شود، اما برای همه مناسب نیست.
موارد منع مصرف:
- حساسیت یا آلرژی به کلرهگزیدین یا ترکیبات مشابه
- کودکان زیر ۶ سال
- کسانی که توانایی شست‌وشوی صحیح دهان را ندارند (مثلاً بیماران ناتوان یا دمانس)
در صورت وجود موارد زیر، حتما دندان‌پزشک خود را در جریان بگذارید:
- اگر به این دارو یا سایر داروها و مواد شیمیایی حساسیت دارید.
- در صورتی که باردار هستید یا برنامه‌ای برای بارداری دارید.
- اگر در دوران شیردهی به سر می‌برید.
- در صورت ابتلا به بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت.
- اگر سابقه درمان‌هایی مانند پر کردن، عصب‌کشی، روکش یا ایمپلنت دندانی داشته‌اید.
موارد هشدار حین مصرف دارو
در زمان استفاده از دهانشویه کلرهگزیدین، مراقب موارد زیر باشید:
- استفاده بیش از حد می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شود.
- ممکن است حس چشایی برای مدتی دچار اختلال شود.
- در صورت بروز سوزش شدید یا علائم آلرژی، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
- به عنوان جایگزین برای مسواک و نخ دندان استفاده نکنید.
- هرگز دهانشویه را قورت ندهید، و در صورت قورت دادن سریع به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی دهانشویه کلرهگزیدین
با وجود اینکه کلرهگزیدین معمولاً به‌صورت موضعی استفاده می‌شود و وارد جریان خون نمی‌شود، اما باز هم ممکن است با برخی محصولات تداخل داشته باشد.
به عنوان مثال، استفاده هم‌زمان از خمیردندان‌های حاوی سولفات لوریل سدیم ممکن است اثربخشی این دهانشویه را کاهش دهد. بهتر است ۳۰ دقیقه بعد از مسواک زدن از این دهانشویه استفاده کنید. همچنین اگر داروهای دیگری برای مشکلات دهانی یا تنفسی مصرف می‌کنید، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
عوارض جانبی احتمالی دهانشویه کلرهگزیدین
استفاده از هر دارویی ممکن است با عوارضی همراه باشد و دهانشویه کلرهگزیدین هم از این قاعده مستثنی نیست.
برخی از عوارض دهانشویه کلرهگزیدین:
- ایجاد لکه‌های سفید یا زخم‌هایی روی لب‌ها و داخل دهان
- تورم در غدد تولیدکننده بزاق
- تحریک ناحیه دهان و گلو
- سوزش یا داغی در دهان
- بروز خشکی دهان
- کاهش یا تغییر در توانایی حس کردن طعم‌ها
- احساس طعم تلخ یا ناخوشایند در دهان
- تغییر رنگ در دندان‌ها، زبان یا بافت داخلی دهان
- افزایش تشکیل جرم (تارتار) روی دندان‌ها
شرایط نگهداری
برای اثربخشی و جلوگیری از فاسد شدن، باید طبق شرایط زیر دهانشویه را به درستی نگهداری کنید:
- در دمای اتاق (۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد)
- دور از نور مستقیم خورشید
- دور از دسترس کودکان
- در ظرف دربسته و دور از رطوبت
در این مقاله با مواردی مثل دهانشویه کلرهگزیدین برای چیست، کاربردها، نحوه مصرف دهان شویه کلرهگزیدین، عوارض و نکات مهم مربوط به آن آشنا شدید. این محلول معمولاً برای کاهش التهاب لثه، کنترل رشد باکتری‌های دهان و جلوگیری از تشکیل پلاک و جرم دندانی استفاده می‌شود.
اگر بعد از استفاده دچار حساسیت، تغییر رنگ دندان یا مشکلات دیگری شدید، یا سوالی در مورد نحوه مصرف دارید، حتماً به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
