اگر هنگام بستن دهان، دندان‌های پیشین فک بالای شما جلوتر از دندان‌های پایین قرار گرفته و حالت برآمده دارد، احتمالا دچار ناهنجاری اورجت دندان هستید. این عارضه که به دلیل مشکلات اسکلتی یا دندانی ایجاد میشود علاوه بر ظاهر، عملکرد صحیح دندان‌ها را نیز تحت تاثیر قرار داده و احتمالا مشکلاتی را در جویدن غذا، گفتار و تنفس برایتان ایجاد کرده است.
برای شناخت اورجت، علل ایجاد این اختلال، روش‌های تشخص و درمان و نیز عوارض اورجت دندان درمان نشده در ادامه با ما همراه باشید.
اورجت (Overjet) چیست؟
اورجت چیست؟ اورجت (Overjet) یک مال اکلوژن کلاس ۲ است که در آن دندان‌های جلویی فک بالا جلوتر از دندان‌های پیشین فک پایین قرار می‌گیرند. اگر جلو زدگی دندان‌ها بالا و فاصله افقی آن‌ها با دندان‌های پایین کم باشد، به آن اورجت معمولی می‌گویند.
در برخی موارد دندان‌های بالا به طرز صحیحی روی دندان‌های پایین قرار نمی‌گیرند و هنگام بسته شدن دهان یک شکاف افقی بزرگ بین دندان‌های جلویی دو فک وجود دارد. این وضعیت که به عنوان اورجت شدید شناخته میشود، به دلیل جلو بودن دندان‌های بالایی یا عقب بودن دندان‌های پایینی رخ می‌دهد.
فاصله افقی بین دندان‌ها در این عارضه، آن‌ها را بهم ریخته و نامرتب نشان می‌دهد و باعث میشود دندان‌های جلویی بالا بیش از حد معمول در معرض دید قرار بگیرند.
اورجت دندان نباید با اوربایت که به فاصله عمودی بین دندان‌های دو فک اشاره دارد، اشتباه گرفته شود.
انواع اورجت
اورجت دندان به دلیل ناهنجاری رشد فک یا رویش دندان‌ها به وجود می‌آید. بر همین اساس انواع اورجت را میتوان اینگونه دسته بندی کرد:
اورجت دندانی
در اورجت دندانی، استخوان فک از لحاظ قرار گرفتن در جایگاه درست، مشکلی ندارد. بلکه این دندان‌ها هستند به دلیل کمبود فضا در قوس فک به صورت نامرتب کنار هم قرار گرفته و حالت بیرون زده دارند. این موضوع ممکن است به دلیل کوچک بودن قوس فک یا وجود دندان اضافه در فک بالا رخ دهد.
کمبود دندان در فک پایین نیز می‌تواند باعث عقب رفتن دندان‌های پایینی و جلوزدگی دندان‌های بالا شود.
اورجت اسکلتی
عارضه اورجت و جلو بودن فک بالا در برخی افراد به دلیل ناهماهنگی در رشد اسکلتی استخوان فک‌ها ایجاد میشود. این به معنی رشد بیش از حد استخوان فک بالا یا کمبود رشد استخوان فک پایین است. گاهی نیز ترکیبی از هر دو حالت رخ می‌دهد. در نتیجه فک و دندان‌های بالا حالتی جلو زده نسبت به فک و دندان‌های پایین پیدا می‌کنند.
اورجت ترکیبی
حالت پیچیده و ترکیبی از اورجت نیز وجود دارد که در آن، اختلال رشد استخوان فک و ناهنجاری و بهم ریختگی دندان‌ها به طور همزمان باعث جلو آمدن فک و دندان‌های بالا شده‌اند.
عوامل موثر در ایجاد اورجت دندان
علت بروز اورجت دندان چیست؟ عوامل مختلف و متعددی در اختلال رشد فک و مشکلات دندانی منجر به اورجت نقش دارند. شناختن عوامل موثر در بیرون زدگی فک بالا که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، به شما کمک می‌کند تا از بروز اورجت در کودکان پیشگیری کنید:
- وراثت و ژنتیک
- عادات و رفتارهای غلط کودکی مانند مکیدن انگشت شست و استفاده طولانی مدت از پستانک یا شیشه شیر
- فشردن زبان به پشت دندان‌های بالا
- کوچک بودن قوس فک بالا
- بزرگ بودن غیر طبیعی دندان‌ها
- بلند یا کوتاه بودن فک و دندان‌ها
- انحراف استخوان فک و دندان‌ها
- تحلیل رفتن یا شکستگی استخوان فک
- تراکم و شلوغی دندان‌ها
- فواصل بین دندانی
- وجود دندان اضافه در فک بالا
- جای خالی دندان در فک پایین
- رویش دیر هنگام دندان‌های دائمی
عوارض اورجت درمان نشده
شاید فکر کنید کمی جلو بودن فک و دندان‌های بالا چندان مشکل جدی نیست و نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد؛ اما اینطور نیست. اورجت درمان نشده می‌تواند عوارض جدی برای دندان‌ها و سلامت عمومی بدن شما پدید آورد.
عوارض اورجت درمان نشده چیست؟ مهمترین عوارض این اختلال عبارتند از:
- بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها
- نمایان بودن بیش از حد دندان‌های جلویی فک بالا
- مشکل در گاز زدن، جویدن و بلع غذا
- احساس ناراحتی هنگام غذا خوردن
- اختلالات گفتاری و ناتوانی در تلفظ صحیح کلمات
- تنفس دهانی
- اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فکی
- افزایش احتمال پوسیدگی، ترک خوردن یا شکستن دندان‌ها
- افزایش ریسک تحلیل، عفونت و بیماری‌های لثه
- باقی ماندن مواد غذایی در فضای بین دندان‌ها و تجمع بیش از حد پلاک به دلیل عدم امکان مسواک زدن صحیح
- برهم زدن تناسب اجزای صورت و مشکلات زیبایی
- کاهش زیبایی لبخند
- کاهش اعتماد به نفس
- ناتوانی در بستن صحیح لب‌ها
- اختلالات خواب
روش های درمان اورجت دندان
روش‌های متعددی برای درمان این ناهنجاری وجود دارد. انتخاب بهترین روش برای درمان هر بیمار را عواملی مانند سن، شرایط و ترجیحات بیمار، شدت و نوع ناهنجاری و نیز سایر مشکلات دهان و دندان تعیین می‌کند.
متخصصان ارتودنسی به طور معمول روش‌های زیر را برای اصلاح بیرون زدن دندان های فک بالایی و بهبود زیبایی و سلامت فک و دندان‌ها به کار می‌برند.
ارتوسرجری
ارتوسرجری چیست؟ برای درمان اورجت در بزرگسالان که رشد استخوان فک آن‌ها کامل شده، لازم است جراحی فک به همراه ارتودنسی انجام شود. این روش یک درمان دائمی و قطعی برای اصلاح موقعیت فک منظم کردن دندان‌ها است.
در ارتوسرجری، ابتدا با کمک ارتودنسی دندان‌ها به سمت جایگاه مناسب هدایت میشود. سپس جراح فک با استفاده از تجهیزات و ابزارهای مخصوص، فک را برش داده و در موقعیت مناسب قرار می‌دهد و استخوان فک را در جایگاه جدید تثبیت می‌کند. بعد از بهبود جراحی فک، درمان اورجت با یک دوره ارتودنسی تکمیلی به پایان می‌رسد.
ارتودنسی کاموفلاژ
یکی از روش‌های غیرتهاجمی درمان این عارضه، ارتودنسی کاموفلاژ یا ارتودنسی جبرانی است.
این روش با کمک تکنیک‌های دندانپزشکی و ارتودنسی موقعیت دندان‌ها به گونه‌ای تغییر می‌دهد که ناهنجاری موجود در فک پوشش داده شده و به چشم نیاید. در واقع ارتودنسی جبرانی، ناهنجاری اسکلتی فک را درمان نکرده و تنها آن را مخفی می‌کند.
درمان اورجت دندان با الانرهای شفاف
الاینرهای شفاف به طور کلی برای درمان ناهنجاری های فک و دندان ضعیف تا متوسط، کاربرد دارند. میتوان از الاینرهای شفاف برای درمان اورجت نیز استفاده کرد. البته اینویزیلاین برای تمام بیماران تاثیرگذار نیست و تشخیص بهترین روش ناهنجاری های فکی، بر عهده متخصص ارتودنسی است.
درمان اورجت بدون ارتودنسی
در مواردی که ناهنجاری بسیار خفیف بوده و بیمار به دنبال درمان اورجت بدون ارتودنسی است، دندانپزشک روش‌های دیگری مانند باندینگ و کامپوزیت دندان را پیشنهاد می‌کند.
در این روش‌ها دندانپزشک لایه از مواد رزینی، کامپوزیتی یا سرامیکی را روی دندان‌ها قرار داده و شکل آن‌ها را به گونه ای تغییر می‌دهد که ناهمترازی دندان‌ها و جلو زدگی فک پوشانده شود.
روش‌هایی مانند روکش دندان، باندینگ و کامپوزیت، ناهنجاری دندان و فک را درمان نمی‌کنند بلکه تنها به عنوان یک روش زیبایی، ظاهر دندان‌ها را بهبود می‌بخشند.
کشیدن دندان
اگر دندانپزشک تشخیص دهد که مشکل بیرون زدن دندان بیمار به دلیل کوچک بودن قوس فک، بزرگ بودن دندان‌ها و کمبود فضای کافی در فک برای رویش و قرار گیری مرتب دندان‌ها ایجاد شده است، یک یا چند دندان را می‌کشد. با اینکار جای خالی در طول قوس فک ایجاد شده و شرایط برای ارتودنسی دندان اورجت فراهم میشود.
عارضه اورجت دندان چطور تشخیص داده میشود؟
اگر فک و دندان‌های فوقانی شما یا کودکتان جلوتر از حد نرمال است و حالت برآمدگی در آن مشاهده می‌کنید، بهتر است هرچه سریعتر برای تشخیص نوع عارضه و شروع درمان به دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.
ارتودنتیست به معاینه وضعیت فک و دندان‌ها پرداخته و با کمک عکس رادیوگرافی و اسکن سه بعدی، زاویه و فاصله افقی بین فک و دندان‌های بالا و پایین را اندازه می‌گیرد. به این ترتیب می‌تواند نوع و شدت اورجت را تشخیص داده و طرح درمان را برنامه ریزی کند.
توصیه میشود کودکان را در سن ۶ تا ۸ سالگی نزد ارتودنتیست ببرید تا در صورت مشاهده علائم هر نوع ناهنجاری فکی و دندانی زمان کافی برای ارتودنسی پیشگیری و درمان به موقع عارضه وجود داشته باشد.
در این مقاله سعی کردیم با بیان ساده توضیح دهیم که اورجت دندان چیست، چه عوارضی دارد و چگونه درمان میشود که امیدواریم مورد استفاده شما قرار گرفته باشد.
اگر برای تشخیص و درمان ارتودنسی دندان اورجت خود یا فرزندتان به دنبال بهترین متخصص ارتودنسی هستید با کلینیک دکتر خدیوی تماس بگیرید.
