دندان عضو بسیار مهمی در انسان است که باید به طور مرتب از آن نگهداری کرده تا کمترین آسیب را ببیند و زمان بیشتری سالم بماند. تقویت مینای دندان از چالش‌هایی است که بسیاری از افراد به دنبال آن بوده تا با تقویت دندان‌های خود از بروز مشکل جلوگیری کرده و در هزینه‌های درمان و دندانپزشکی صرفه جویی کنند.
معمولا مینای دندان بعد از سایش می‌تواند تا حدودی خود را ترمیم و بازسازی کند. اما در هر صورت به مرور زمان و به دلیل استفاده از غذاهای مختلف، عادت‌های نادرست، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان و … مینا آسیب دیده و دندان نیز به کلی از بین می‌رود. یکی از سوال‌های رایج افراد این است که برای تقویت دندان چه بخوریم؟ در ادامه به راهکارهای برای تقویت دندان و مینای دندان پرداخته و مواد غذایی تأثیرگذار در تقویت مینای دندان معرفی شده‌اند.
مینای دندان چیست؟
مینای دندان یا Tooth Enamel پوششی بسیار سخت در بدن انسان است که خارجی‌ترین لایه دندان را تشکیل می‌دهد. بیرونی‌ترین بخش دندان عاج است و مینا برای محافظت از عاج به کار گرفته شده است. موارد زیادی وجود دارد که بر روی مینا تأثیر داشته و باعث آسیب دیدگی آن می‌شود. هرچه مینای دندان سالم‌تر باشد، دندان آسیب کمتری دیده و برای مدت زمان طولانی‌تری سالم می‌ماند.
مینا از آسیب دیدن دندان در مقابل هر فعالیتی مانند جویدن، گاز گرفتن، خورد کردن و … جلوگیری می‌کند. علاوه بر آن آسیب‌های شیمیایی و تغییرات و آسیب‌های ناشی از تغییر دما نیز با وجود مینای محکم نمی‌تواند تأثیر زیادی بر سلامت دندان داشته باشند.
مهم‌ترین دلایل فرسایش مینای دندان کدامند؟
زمانی که پی اچ دندان‌ها از مقدار طبیعی کمتر شده و محیط دندان اسیدی می‌شود، فرسایش مینای دندان آغاز می‌شود. عوامل بسیار زیادی وجود دارد که بر این شرایط تأثیر دارد و مینای دندان را از بین می‌برند.
- مصرف نوشابه‌های گازدار و انرژی‌زا
- برگشت اسید معده به دهان که در اثر مصرف غذاها یا بیماری‌های مختلف اتفاق می‌افتد
- برخی از نوشیدنی‌ها و آبمیوه‌ها
- مصرف قند و نشاسته زیاد
- مصرف مواد خوراکی اسیدی مانند ترشی و سرکه
- مشکلات گوارشی که خاصیت اسیدی دهان را تشدید می‌کنند
- خشکی دهان
- کم بودن بزاق دهان
- ضعیف بودن مینای دندان به دلیل وجود بیماری‌ها و مشکلات ژنتیکی
- عادت‌هایی مانند دندان قروچه
- مصرف برخی از داروها مانند آسپرین
روش‌های مراقبت و تقویت مینای دندان
همان‌طور که گفته شد عوامل بسیار زیادی در تقویت دندان و افزایش ماندگاری آن تأثیر دارند. از مصرف غذاها تا روش‌های اصولی مراقبت از دندان‌ها و نکات بهداشتی که می توانند به تقویت دندان کمک کرده و از خراب شدن زودتر از موعد مینای دندان جلوگیری کنند.
استفاده از خمیر دندان و دهانشویه حاوی فلوراید
فلوراید برخی از پوسیدگی‌های جزئی دندان را ترمیم می‌کند. برخی از خمیر دندان‌ها حاوی فلوراید هستند و می‌توانند برای تقویت دندان بسیار موثر باشند. فلوراید خواص زیادی برای دندان دارد و علاوه بر سفیدی، مقاومت آن‌ها را نسبت به مواد و شرایط اسیدی بیشتر می‌کند.
مسواک زدن
ساده‌ترین و راحت‌ترین روش مراقبت از مینای دندان، مسواک زدن است. این کار علاوه بر تمیزی از پوسیدگی دندان‌ها و بروز مشکلات متعدد دهان و دندان جلوگیری می‌کند. مسواک زدن باکتری‌های موثر در ایجاد پلاک دندان را از بین برده و تأثیر زیادی در جلوگیری از پوسیدگی دندان دارد.
مشاهده نکات مربوط به مسواک زدن در ارتودنسی
رژیم غذایی موثر
رژیم غذایی نیز در سلامت دهان و دندان موثر است و سوال مهم در این زمینه این است که برای محکم شدن دندان چه بخوریم؟ مواد قندی و شیرینی‌جات تأثیر زیادی ایجاد پوسیدگی دندان و آسیب در دندان دارند. رژیم غذایی شما باید کاملا متعادل بوده و حجم مصرفی مواد قندی را کاهش دهید. نکته دیگر استفاده از آبمیوه است که می‌تواند مینای دندان را دچار پوسیدگی کند. به همین دلیل توصیه می‌شود تا حد امکان از خود میوه به جای آبمیوه استفاده کنید.
خودداری از مصرف نوشابه
نوشابه‌ها نیز دارای حجم بسیار بالایی قند هستند و مینای دندان را ضعیف و پوسیده می‌کنند. علاوه بر تأثیر مستقیم، مصرف نوشابه خاصیت اسیدی دهان را تشدید می‌کند و همین موضوع تأثیر مستقیم بر مینای دندان دارد. از مصرف نوشابه دوری کنید تا هم دندان‌های سالم‌تری داشته باشید و هم از سایر مضرات آن دور باشید.
مصرف آب فراوان
نوشیدن آب فراوان خاصیت‌های بسیار زیادی برای سلامت بدن دارد. آب باعث رقیق شدن خاصیت اسیدی دهان شده و شدت آن را بسیار کاهش می‌دهد. علاوه بر آن باکتری‌های بسیار مضری در دهان وجود دارد که با مصرف آب دفع شده و دندان‌های سالم‌تری خواهید داشت. یکی از عوامل آسیب دیدن مینای دندان، خشکی دهان است که با مصرف منظم آب از بین می‌رود.
تأمین مواد معدنی موردنیاز بدن
کمبود مواد معدنی می‌تواند باعث بروز بیماری‌ها و مشکلات متعدد شود. از این رو باید به طور منظم این مواد را از روش‌های مختلف به بدن برسانید. ویتامین D و کلسیم دو ماده ضروری بسیار مهم هستند که می‌توانند مینای دندان را بسیار محکم کنند. مصرف برخی از چربی‌های مفید مانند روغن نارگیل نیز به تقویت مینای دندان کمک می‌کند.
برطرف کردن مشکلات گوارشی
همان‌طور که گفته شد بسیاری از مشکلات و پوسیدگی‌های مینای دندان در اثر برگشت اسید معده به دهان است. در بیشتر اوقات این اتفاق به دلیل مشکلات گوارشی ایجاد می‌شود. به همین دلیل درمان این مشکلات و جلوگیری از برگشت اسید به دهان می‌تواند از آسیب دیدن دندان جلوگیری کند. اسید معده بسیار قوی است و به سرعت دندان‌ها را دچار پوسیدگی می‌کند.
مصرف دخانیات را ترک کنید
دخانیات به دلیل حجم بالای نیکوتین باعث ایجاد اختلال در گردش خون در لثه و دندان‌ها می‌شود. این موضوع می‌تواند اکسیژن رسانی و غذارسانی به دندان‌ها را مختل کرده و باعث آسیب در دندان شود. با مصرف دهانیان به مرور زمان مینای دندان آسیب دیده و لکه‌هایی بر روی دندان ایجاد می‌شود. علاوه بر آن باکتری‌های مفید دندان نیز از بین رفته و سلامت فرد به خطر می‌افتد.
خمیر دندان مناسب برای تقویت مینای دندان
یکی از بهترین راه‌ها برای محافظت از مینای دندان، استفاده از خمیر دندان مناسب است. خمیر دندان‌ها فرمول‌های ساخت متفاوتی دارند و هر کدام تأثیر متفاوتی بر بافت و مینای دندان می‌گذارند. انتخاب اشتباه خمیر دندان باعث می‌شود که نه تنها دندان‌های شما کاملا تمیز نشوند، بلکه مینای آن‌ها نیز به شدت آسیب ببیند.
در انتخاب خمیر دندان حتما به ترکیبات آن توجه داشته و خمیر دندانی تهیه کنید که حاوی فلوراید باشد. فلوراید یک ماده بسیار قوی برای تقویت مینای دندان است و استفاده از آن از طریق خیر دندان توصیه می‌شود. اگر خمیر دندان شما حاوی مواد زیر باشد از ۳ تا ۱۲ درصد می‌تواند از پوسیدگی دندان‌های شما جلوگیری کند:
- سدیم کلراید
- کلسیم محلول
- فسفات
- یون فلوراید
این مواد معدنی برای بدن بسیار مهم بوده و در بافت دندان نیز وجود دارند. اگر دندان با کمبود آن‌ها روبرو شود دچار آسیب و پوسیدگی می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود از خمیردندان‌های حاوی این مواد استفاده کنید تا مینای دندان‌تان به خوبی تقویت شود.
برای محکم شدن دندان چه بخوریم؟
علاوه بر تمام راهکارهای گفته شده برای تقویت دندان، باید ببینیم چه مواد خوراکی می‌توانند از پوسیدگی مینای دندان جلوگیری کنند. اگر هیچ کدام از موارد بالا را رعایت نکنید به احتمال زیاد به زودی دندان‌های خود را از دست می‌دهید. یکی از توصیه‌های مهم این است که حداقل از طریق مواد غذایی، مواد معدنی موردنیاز برای سلامت دندان‌ها را تأمین کنید تا دندان‌های‌تان دیرتر دچار آسیب شوند.
زمانی که بدن شما با کمبود مواد معدنی روبرو شود، مینای دندان نیز آسیب می‌بیند. در این شرایط با مصرف مواد معدنی و غذاهای مناسب به بدن کمک می‌کنید تا به صورت خودکار برای بازسازی مینای از دست رفته دندان، دست به کار شود. در این شرایط لبنیات نقش بسیار مهمی داشته و میزان زیادی کلسیم و فسفر به بدن وارد می‌کنند.
مصرف چربی‌های سالم می‌توانند به بدن برای ترمیم و بازسازی مینای دندان کمک کنند. یکی از غذاهای خشومزه و مفید برای ترمیم مینای دندان، آبگوشت است. در کنار مواد غذایی می‌توانید از مکمل‌های D و کلسیم نیز استفاده کنید. سایر مواد غذایی مانند کلم بروکلی، تخم مرغ، اسفناج، ریحون و … نیز برای سلامت بدن و دندان‌ها مفید هستند.
داروی گیاهی برای تقویت مینای دندان
برخی از گیاهان و داروهای گیاهی می‌توانند تا حد زیاید به سلامت مینای دندان و در کل سلامت دهان و دندان کمک کنند. در ادامه برخی از این گیاهان معرفی شده‌اند.
استویا
یکی از گیاهان بسیار مفید که به عنوان شیرین کننده طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرد، گیاه استویا است. این گیاه ۳۰۰ برابر شیرین‌تر از استویا است و عصاره آن دارای خاصیت آنتی اکسیدان است. این گیاه می‌تواند از رشد باکتری‌های دندان جلوگیری کرده و برای پیشگیری از پوسیدگی دندان مفید باشد. می‌توانید این گیاه را پودر کرده و به جای شکر استفاده کنید.
سبزه گندم
سبزه گندم گیاه بسیار مفید و پرخاصیتی است که به خروج میکروب‌ها از لثه کمک می‌کند. می‌توانید آب این سبزه را با آب کمی رقیق کرده و برای شستشوی دهان از آن استفاده کنید. برای درمان خونریزی لثه نیز بسیار مفید است. ( مشاهده بیماری های لثه و نحوه درمان)
میخک
گیاهی که از قدیم تا به حال مورد استفاده قرار گرفته و تأثیر زیادی در تمیزی و خشوبو شدن دهان دارد، میخک است. میخک خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد و برای درمان عفونت‌ها و پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار موثر است. همچینی به کاهش درد دندان نیز کمک می‌کند.
سخن آخر
مینای دندان محکم‌ترین استخوان در بدن است که به همین راحتی دچار آسیب و پوسیدگی نمی‌شود. اما اگر موارد بهداشتی دهان و دندان و توصیه‌های غذایی گفته شده را رعایت کنید، به زودی با مینای از دست رفته و دندان‌هایی پوسیده روبرو می‌شود. حتما تمام نکات گفته شده را رعایت کنید و به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کرده تا وضعیت سلامت دندان‌های‌تان به خوبی بررسی شود و به تقویت مینای دندان کمک کند.
