عموم مردم فکر می‌کنند دندان‌ها فقط بخشی از ظاهر هستند که تا وقتی مشکلی برای آن‌ها پیش نیامده نیازی به رسیدگی ندارند؛ اما داشتن دندان‌های سالم و منظم نه تنها بهداشت دهان و دندان را بهبود می‌بخشد و از پوسیدگی آن‌ها جلوگیری می‌کند بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شود. در طول سال‌های گذشته روش‌های متعددی برای ارتودنسی دندان‌ها کشف شدند اما ارتودنسی کاموفلاژ محبوبیت بیشتری پیدا کرده است. در این مقاله قصد داریم شما را به‌طور کامل با ارتودنسی جبرانی بدون جراحی آشنا کنیم پس با ما همراه باشید.
ارتودنسی کاموفلاژ چیست؟
camouflage یک عبارت انگلیسی به معنای «پوشاندن یا مخفی کردن» است. ارتودنسی کاموفلاژ یا ارتودنسی جبرانی در واقع نام دیگر ارتودنسی بدون جراحی فک است. در این روش با ایجاد تغییر در جایگاه دندان‌ها، ناهنجاری‌های فکی به‌خصوص فک پایین بهبود می‌یابد. هدف این روش از بین بردن ناهنجاری‌های اسکلتی فک‌ها نیست بلکه صرفاً ناهنجاری‌های فکی را پوشش می‌دهد.
وقتی فرد ناهنجاری فکی و دندانی دارد متخصص ارتودنسی تشخیص می‌دهد که او هم به ارتودنسی و هم به جراحی فک نیاز دارد؛ اما گاهی اوقات این ناهنجاری‌ها خفیف یا متوسط هستند پس در این شرایط فقط ارتودنسی جبرانی بدون جراحی فک توصیه می‌شود. در این روش، اختلالات فکی و دندانی بدون نیاز به جراحی و تحمل عوارض آن رفع می‌شود. مدت زمان اردودنسی جبرانی فک بین ۱ تا ۴ سال است؛ اما اگر در سنین پایین‌تر انجام شود مدت زمان آن کم‌تر می‌شود حتی احتمال نیاز به جراحی هم کاهش می‌یابد.
حالت های انجام ارتودنسی جبرانی بدون جراحی
از ارتودنسی جبرانی بدون جراحی فک برای درمان فک پایین استفاده می‌شود. ارتودنسی یک فک با توجه به نیاز بیمار طبق یکی از حالت‌های زیر انجام می‌شود.
-
روش بدون کشیدن دندان
در این روش نیازی به کشیدن دندان‌ها نیست فقط از طریق الاستیک‌های بین فکی، جابه‌جایی‌ها و اصلاحات لازم انجام می‌شود. در واقع با استفاده از الاستیک‌ها، جلو بودن دندان‌ها بهبود و فواصل بین دندان‌ها کاهش می‌یابد.
-
روش کشیدن دندان
در صورتی که در ارتودنسی کاموفلاژ نیاز به جابه‌جایی دندان‌های فک وجود داشته باشد و فضای کافی برای این جابه‌جایی نباشد از این روش استفاده می‌شود. در این روش، چند دندان برای باز کردن فضای لازم کشیده می‌شوند و دندان‌های جلویی به سمت داخل فک و دندان‌های عقب به سمت عقب کشیده می‌شوند تا اصلاح نهایی دندان‌ها انجام شود.
-
روش با حرکت دیستال
حرکت دیستال با استفاده از ارتودنسی کاموفلاژ صورت می‌گیرد. گاهی اوقات نه تنها با جابه‌جایی دندان‌های آسیاب فضای کافی برای سایر دندان‌ها ایجاد می‌شود بلکه جفت شدن دندان‌های آسیاب در دو فک هم بهبود می‌یابد.
ارتودنسی کاموفلاژ چه مشکلاتی را از بین می‌برد؟
این روش به عنوان یک ارتودنسی بدون جراحی می تواند در مقایسه با جراحی ارتودنسی که هزینه و عوارض بیشتری دارد، بخش زیادی از مشکلات و ناهنجاری های دندان را برطرف می کند. بسیاری از مشکلات فک نیز بدون جراحی با این روش قابل درمان هستند.
ارتودنسی جبرانی بهترین روش درمانی برای حل مشکلات زیر است:
درمان عقب ماندگی فک پایین
ناهنجاری‌های کلاس ۲ معمولاً باعث عقب‌ماندگی فک فرد بیمار می‌شود. در این حالت فک فرد عقب‌تر از حد معمول است. اگر ناهنجاری عقب‌ماندگی فک پایین خفیف تا متوسط باشد با روش ارتودنسی کاموفلاژ بدون جراحی مشکل حل خواهد شد. متخصص ارتودنسی در این روش با استفاده از دستگاه‌های مخصوص قوس دندانی فک بالا را عقب و قوس دندانی فک پایین را به سمت جلو می‌کشد تا فاصله افقی بین دندان‌های جلویی فک بالا و پایین کم‌تر شود.
درمان انحراف فک پایین
گاهی اوقات فک از نظر عرضی به یک سمت انحراف دارد و خط مرکزی دندان‌های فک بالا مطابق خط مرکزی دندان‌های جلویی فک پایین نیست. در این شرایط متخصص با استفاده از روش اردودنسی جبرانی فک و دستگاه‌های مخصوص با حرکت افتراقی عرضی قوس دندانی بالا و پایین را با یکدیگر هماهنگ می‌کند؛ سپس خط مرکزی دندان‌ها تراز می‌شود. به‌طورکلی ارتودنسی کاموفلاژ ناهنجاری‌های انحراف فک پایین خفیف تا متوسط را برطرف می‌کند. در این روش دندان‌ها کشیده یا جراحی نمی‌شوند فقط از الاستیک‌های بین فکی مخصوص برای جلوگیری از کشیدگی ناخواسته دندان‌ها استفاده می‌شود.
درمان جلو زدگی فک پایین با ارتودنسی جبرانی
ناهنجاری‌های کلاس ۳ معمولاً به علت جلو زدگی بیش از حد دندان‌های فک پایین و رشد ناکافی فک بالا رخ می‌دهند. ممکن است در این حالت دندان‌های جلویی فک پایین بیرون بزنند و دندان‌های جلویی فک بالا نیز بی‌نظم شوند. در بیمارانی که فک پایین نسبت به فک بالایی کمی جلوتر است، فک بالا نیز دچار عقب زدگی می‌باشد.
متخصص ارتودنسی در این شرایط با استفاده از ارتودنسی کاموفلاژ تلاش می‌کند تا قوس دندانی فک بالایی را جلوتر و قوس دندانی فک پایین را عقب‌تر بکشد تا فاصله افقی بین دندان‌های جلویی فک بالا و پایین بهبود یابد. گاهی اوقات برای اصلاح جلو زدگی فک پایین باید دندان‌های فک بالا کشیده شوند اما اگر نیاز به این کار نباشد از الاستیک‌های بین فکی کلاس ۳ استفاده می‌شود. لازم به ذکر است در برخی از شرایط برای درمان جلو زدگی دندان‌های فک بالا یا اورجت هم از روش ارتودنسی جبرانی استفاده می‌شود.
درمان تنگی فک بالا بدون جراحی
معمولاً بیمارانی که با تنگی اسکلتی فک بالا مواجه هستند روش ارتودنسی را انتخاب می‌کنند. ارتودنسی کاموفلاژ برای درمان تنگی فک بالا استفاده می‌شود به شرطی که ناهنجاری در محدوده خفیف تا متوسط باشد. در این حالت متخصص با استفاده از دستگاه‌های مخصوص بدون اینکه فک بیمار را جراحی کند، قوس دندانی بالا را عریض‌تر می‌کند. این عمل باعث درمان تنگی فک و بهبود روابط دندانی بین فک‌های بالا و پایین می‌شود. در ارتودنسی جبرانی معمولاً نیازی به کشیدن دندان‌ها نیست و فقط با استفاده از وایرهای عریض و کش‌های بین فکی مخصوص این کار انجام می‌شود.
درمان ارتفاع کم یا زیاد صورت
ارتفاع صورت برخی از بیماران از حد نرمال، زیادتر است و این امر باعث افتادگی یا بلندی خط لبخند فرد شود. در این حالت با استفاده از ارتودنسی کاموفلاژ بدون جراحی موقعیت دندان‌ها تغییر می‌کند تا ارتفاع صورت اصلاح شود. اگر ارتفاع صورت از حد طبیعی بیشتر باشد متخصص با کاهش ارتفاع دندان‌های پشتی، صورت را کمی کوتاه‌تر می‌کنند؛ اما اگر ارتفاع صورت کم‌تر از حد طبیعی باشد متخصص با افزایش ارتفاع دندان‌های پشتی، صورت را کمی بلندتر می‌کند.
چه افرادی می‌توانند از روش ارتودنسی جبرانی استفاده کنند؟
- افرادی که دچار انحرافات فکی متوسط تا ضعیف هستند.
- افرادی که مشکلات فکی دارند و ابعاد صورتشان متناسب است.
- بزرگسالانی که دچار ناهنجاری‌های فکی هستند.
- افرادی که دچار کراس بایت هستند.
چه افرادی نمی‌توانند از روش ارتودنسی کاموفلاژ استفاده کنند؟
- کسانی که دچار به هم ریختگی شدید دندان‌ها هستند.
- افرادی که بیش از حد دندان‌های جلویشان بیرون زده است.
- افرادی که کم توانی ذهنی دارند.
- افرادی که مشکلات مربوط به لثه دارند.
- بزرگسالانی که در سن خطرناکی هستند.
- افرادی که دارای مشکلات حاد پزشکی هستند.
معایب و عوارض ارتودنسی بدون جراحی
اردودنسی جبرانی فک نسبت به دیگر روش‌های ارتودنسی درد بیشتری دارد و هزینه آن بالاتر است. گاها به دلیل سرعت بالای حرکت دندان‌ها امکان آسیب دیدن سایر دندان‌ها وجود دارد؛ به همین علت باید ابتدا با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا در صورتی که شرایط لازم برای انجام این روش درمانی را دارید اقدامات لازم را انجام دهید. از عوارض ارتودنسی کاموفلاژ هم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد و تورم
- ایجاد زخم
- ایجاد عفونت
- آسیب به دندان‌های دیگر
- خونریزی لثه‌ها
هزینه ارتودنسی کاموفلاژ
هزینه ارتودنسی کاموفلاژ به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارت‌اند از:
- تعداد جلسات: هر چه تعداد جلسات بیشتر باشد هزینه بیشتر می‌شود.
- میزان مشکلات و ناهنجاری: هر چه مشکلات شدیدتر باشد هزینه بیشتر می‌شود.
- نوع مواد و ملزومات: این عامل نقش مستقیمی بر هزینه ارتودنسی کاموفلاژ خواهد داشت.
- تجربه دندان‌پزشک: اساساً دندان‌پزشک‌های ماهرتر هزینه بیشتری دریافت می‌کنند.
- منطقه: هزینه‌ها در یک منطقه با منطقه دیگر متفاوت خواهد بود.
- کلینیک یا درمانگاه: اصولاً درمانگاه‌ها هزینه کمتری نسبت به کلینیک‌ها دریافت می‌کنند.
کلام آخر
در این مقاله فهمیدیم که ارتودنسی کاموفلاژ چیست. ارتودنسی کاموفلاژ بدون جراحی برای درمان ناهنجاری‌های جزئی تا متوسط دندانی و اسکلتی انجام می‌شود. ارتودنسی جبرانی عارضه تنگی فک پایین یا بالا، عقب ماندگی فک پایین یا بالا، جلو زدگی و جلو بودن فک پایین یا بالا، کم یا زیاد بودن ارتفاع صورت و انحراف فک را درمان می‌کند. در صورتی که شما واجد شرایط باشید پزشک بدون نیاز به جراحی فک شما اقدام به درمان دندان‌هایتان خواهد کرد. در حال حاضر این روش بسیار رایج است و معمولاً نتایج مطلوبی به دنبال دارد.
