ارتودنسی از بهترین روش‌های درمان بهم ریختگی دندانها و برطرف کردن مشکلات فک افراد در سنین مختلف است. اما گاهی اوقات افراد به دلیل درد ارتودنسی از انجام این درمان خودداری می‌کنند. تصور نصب بریس‌هایی درون دهان که می‌تواند درد شدید را به همراه داشته و باعث آزار فرد در حین غذا خوردن میشود، بسیار سخت است.
حال باید ببینیم علت درد ارتودنسی چیست و برای درد دندان ارتودنسی چه باید کرد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا ابتدا علت بروز درد پس از ارتودنسی را بررسی کرده و راهکارهایی برای درمان درد ارتودنسی پیشنهاد دهیم.
علت درد ارتودنسی چیست؟
معمولا پس از نصب بریس ارتودنسی فرد احساس ناخوشایندی داشته و ممکن است تا چند روز احساس درد و ناراحتی داشته باشد. این شرایط به دلیل عادت نکردن فرد و دهان و دندان او به این بریس‌ها است و معمولا به سرعت از بین می‌رود. علاوه بر آن در طول درمان نیز ممکن است فرد با درد در بخش‌های مختلف دهان و دندان روبرو شده که مهمترین علت‌های آن در ادامه ذکر شده‌اند.
نصب براکت‌ها
برای درمان ارتودنسی از براکت‌ها، بندها و سیم‌های مختلفی درون دهان استفاده میشود. در مرحله اول برای نصب این موارد هیچ بیمار هیچ دردی احساس نمی‌کند. اما معمولا با گذشت چندین ساعت پس از نصب ممکن است فرد با درد یا ناراحتی جزئی همراه باشد. این موارد کاملا جزئی است و به دلیل فشار وارد شده به دندانها به منظور جابجایی است. پس از مدتی به این شرایط عادت کرده و هیچ گونه دردی حس نمی‌کنید.
اگر در ۲۴ ساعت اول نصب بریس‌ها درد آزاردهنده‌ای را تجربه کردید می‌توانید از مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب استفاده کنید. البته این داروها باید تحت نظر پزشک مصرف شوند. به این صورت درد به سرعت برطرف شده و بریس‌ها کاملا عادی می‌شوند.
خوردن غذاها و خوراکی‌های سفت و سخت
معمولا دردهای اولیه نهایتا تا چند روز پس از نصب از بین می‌رود. در واقع فرد به شرایط جدید عادت کرده و غذا خوردن نیز بسیار ساده و راحت میشود. معمولا پس از گذشت سه تا پنج روز شما در شرایط کاملا عادی هستید و می‌توانید به راحتی غذا بخورید، اما مصرف غذاها و خوارکی‌های سفت و سخت می‌تواند آزاد دهنده بوده و علاوه بر آسیب رساندن به بریس‌ها، باعث بروز درد میشود. حتما به توصیه‌های دندانپزشک خود توجه داشته باشید تا درد کمتری را در طی درمان تجربه کنید.
تنظیمات بریس بعد از هر مراجعه به متخصص
با توجه به نوع ارتودنسی مورد استفاده، فرد باید هر چند وقت یکبار به مطب متخصص مراجعه کرده تا شرایط دهان و دندان او بررسی شود. متخصص دستگاه‌ها را به صورت منظم به روز رسانی می‌کند تا دندانها کاملا صاف و یکدست شوند. در این جلسات نیز به دلیل تغییر در تنظیمات بریس‌ها ممکن است فرد با درد ارتودنسی روبرو شود که باز هم طبیعی است و با گذشت زمان کوتاهی برطرف میشود.
اگر برای درمان ارتودنسی به متخصص باتجربه و کاربلد مراجعه کنید و همچنین به تمام توصیه‌های او قبل و بعد از ارتودنسی توجه داشته باشیدف با کمترین میزان درد همراه شده و درمان ارتودنسی بینظیری خواهید داشت.
انواع درد ارتودنسی
همان‌طور که گفته شد معمولا پس از دو یا چند روز درد ناشی از نصب بریس‌ها از بین رفته و دیگر همانند روزهای اول، شرایط سخت و آزاردهنده نخواهد بود. اما متأسفانه برخی از افراد دارای حساسیت‌های بیشتری بوده و عوارض دردناک‌تری را تجربه می‌کنند. درد ارتودنسی می‌تواند عوارض جانبی مختلفی نیز به همراه داشته باشد. این عوارض به صورت زیر هستند:
- دندان درد
- حساس شدن لثه‌ها
- سختی در هنگام غذاخوردن
- بروز در در فک
- سردرد
روش‌های کاهش درد ارتودنسی
روش‌ها و راهکارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانید به سادگی در منزل انجام دهید تا درد شما پس از انجام ارتودنسی بهبود یابد. معمولا این راهکارهای برای کاهش التهاب و درد موثر هستند اما در صورتی که همچنان با درد مخصوصا درد شدید همراه بوده و به هیچ روشی نتوانستید درد خود را کاهش دهید، بهتر است به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.
استفاده از داروهای مسکن
می‌توانید یک تا دو ساعت قبل از مراجعه به دندانپزشک برای نصب یا تنظیم براکت‌ها و همچنین پس از آن از داروهای مسکن استفاده کنید. مسکن‌هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن می‌توانند درد بیماری لثه و آرواره‌ها را کاهش داده و به بهبود شرایط شما کمک کنند. حتما مسکن‌ها را نیز تحت نظر متخصص خود استفاده کنید.
داروهای بی حسی موضعی
برای درد ارتودنسی چه کنیم؟ استفاده از داروهای بیحسی موضعی راهکاری بسیار ساده برای تسکین درد ارتودنسی است. در زمان مراجعه به متخصص و یا به هنگام بروز درد می‌توانید پنبه‌ای آغشته به داروی بیحسی را بر روی لثه، دندانها و محل درد قرار دهید تا میزان درد کاهش یابد.
استفاده از آب یخ و کمپرس یخ
نوشیدن آب یخ و استفاده از کمپرس یخ راهکارهایی بسیار ساده برای کاهش درد در ارتودنسی هستند. اگر به دارو یا وسیله خاصی برای کاهش درد دسترسی ندارید، می‌توانید از کمپرس یخ استفاده کرده یا به میزان زیادی آب یخ بنوشید. به این صورت ورم و التهاب لثه و بافت دهان کاهش می‌یابد.
استفاده از غذاهای نرم
همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد یکی از علت‌های درد ارتودنسی، مصرف غذاهای سفت و سخت است که هم می‌تواند باعث شکستن و آسیب دیدن سیم ارتودنسی شده و هم درد زیادی را برای فرد به همراه داشته باشد. بهتر است از غذاهای نرم مانند سوپ‌ها، پوره، پودینگ و … استفاده کنید. داشتن رژیم غذایی اصولی مخصوصا در روزهای اول نصب بریس‌ها اهمیت زیادی دارد.
شستشوی دهان با آب نمک
اگر درد ارتودنسی به علت ایجاد زخم‌هایی است که در اثر برخورد بریس‌ها با بافت دهان ایجاد شده‌اند، آب نمک می‌تواند راهکاری مناسب باشد. مقدار کمی نمک را در آب ولرم حل کرده و دهان خود را با آن شستشو دهید. به این صورت درون دهان به طور کامل ضدعفونی شده و محل زخم‌ها نیز کاملا تمیز میشود.
استفاده از نوارهای لاستیکی کشی با جنس مرغوب
بریس‌های معمولی دارای بخش‌های سیمی با جنس سفت و سخت هستند که باعث آسیب دیدن بافت‌های دهان و بروز درد می‌شوند. معمولا بر روی این سیم‌ها از نوارهای کشی لاستیکی استفاده میشود تا آسیبی به دهان وارد نشود. استفاده از نوارهای باکیفیت و جنس مرغوب از بروز مشکل و ایجاد درد در ارتودنسی جلوگیری می‌کنند.
ماساژ لثه
اگر درد ایجاد شده در زمان ارتودنسی، به دلیل آسیب دیدن لثه باشد، با ماساژ دادن تا حد زیادی کاهش می‌یابد. درد لثه نیز به دلیل فشار ایجاد شده ناشی از سیم‌های ارتودنسی ایجاد میشود و ممکن است باعث زخم شدن یا متورم شدن آن‌ها شود. با ماساژ لثه به درمان درد ارتودنسی کمک کنید.
رعایت نکات بهداشتی
رعایت نکات بهداشتی و مراقبت از بریس‌های ارتودنسی می‌تواند در میزان درد ارتودنسی تأثیرگذار باشد. هرچه نکات بهداشتی را بیشتر رعایت کنید، درد شما کمتر شده و دوره درمان خود را با آسودگی پشت سر می‌گذارید. در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی، دندان‌های شما دچار پوسیدگی شده، لثه‌های شما آسیب دیده و بوی بدی از دهان شما خارج میشود. این موارد هم با درد همراه بوده و هم مشکلات زیادی در زندگی روزمره ایجاد می‌کنند.
استفاده از گاردهای محافظ دندان
این گاردها نیز توسط پزشک تجویز شده و بریس‌های دهان را به طور کامل می‌پوشانند. بیشترین زمان استفاده از آن‌ها هنگام ورزش و فعالیت‌های سنگین است، اما می‌توانید در هر زمان برای جلوگیری از آسیب دیدن بافت دهان و کاهش درد از آن‌ها استفاده کنید.
پس از انجام ارتودنسی باید کمی صبور بوده و درد کمی را تحمل کنید. اما در صورتی که با رعایت تمام موارد گفته شده همچنان درد شدید داشته و نتواستید آن را کاهش دهید، بهتر است هرچه سریع‌تر به متخصص مراجعه کرده و موضوع را با او در میان بگذارید.
استفاده از موم ارتودنسی
گاهی اوقات علت بروز درد در هنگام ارتودنسی، برخورد دستگاه‌های ارتودنسی ثابت به بافت‌های نرم درون دهان است. به این صورت این بافت‌ها آسیب دیده و درد زیادی را برای بیمار ایجاد می‌کنند. موم‌های ارتودنسی را از داروخانه‌ها تهیه کرده و بر روی قسمت‌هایی از براکت‌ها که باعث آسیب دیدن بافت درون دهان می‌شوند، قرار دهید. موم‌ها همانند سد محافظی عمل کرده و درد ناشی از براکت‌ها را کاهش می‌دهند.
جایگزین ارتودنسی با درد کمتر
برخی از افراد مدام به دنبال روش‌های درمانی هستند که هیچ گونه درد و آزاری را برای آن‌ها به همراه نداشته باشد. از این رو همواره سوال می‌کنند که آیا روشی برای جایگزینی با ارتودنسی وجود دارد که درد کمتری برای فرد ایجاد شود، یا خیر؟
- مینی براکت‌ها، براکت‌هایی هستند که در دسته‌ای میان ریتینرها و براکت‌های فلزی قرار می‌گیرند. مینی براکت‌ها از جنس فولاد ساخته شده و تا ۳۰ درصد از براکت‌های معمولی کوچک‌تر هستند. سایز کوچک‌تر آن‌ها باعث میشود درد کمتری برای فرد ایجاد شود.
- ارتودنسی متحرک نیز روش دیگری از ارتودنسی است که از الاینرهای شفاف در آن استفاده شده و درد کمتری نسبت به ارتودنسی معمولی دارند. این الاینرها دارای لبه‌های نرم بوده و لثه بیمار را کمتر تحریک می‌کنند.
- یکی دیگر از روش‌های در دسترس استفاده از بریس‌های پروسلین است. این بریس‌ها دراای اندازه‌ای بزرگ‌تر از بریس‌های معمولی هستند اما درد بسیار کمتری برای بیمار به همراه خواهند داشت.
سوالات متداول
چون تعداد سوالات درباره این موضوع زیاد و شبیه به هم است، ما در اینجا سعی کردیم چند سوال پرتکرار مراجعه کنندگان را پاسخ دهیم.
- آیا ارتودنسی درد دارد؟
بله، حدود یک هفته بعد از ارتودنسی، شما درد خواهید داشت که آن هم طبیعی است، چرا که این درد بر اثر فشاری است که براکت‌ها برای رفع بهم ریختگی دندانها به انها وارد می‌کند که با کمک یکی از روش هایی که در این متن گفتیم قابل کنترل و کاهش است.
- درد ارتودنسی برای همه یکسان است؟
خیر، درد ارتودنسی در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و مهمترین عامل آن هم نوع مشکل و شدت آن و سپس نوع درمان در نظر گرفته شده برای فرد می‌باشد.
- کدام فعالیت‌ها درد ارتودنسی را تشدید می‌کنند؟
اغلب افراد در انجام فعالیت های روانه مثل جویدن غذا و صحبت کردن (به دلیل برخورد براکت و سیم به لپ و زمان)، بیشترین درد را احساس می‌کنند.
سخن آخر
درد ارتودنسی یکی از مواردی است که باعث میشود افراد از انجام این درمان برای اصلاح شرایط دندانها و فک خود خودداری کنند. انی درد معمولا در روزهای ابتدایی نصب و به دلیل عادت نکردن فرد به شرایط جدید ایجاد میشود. در این مقاله روش‌های مختلفی برای جلئگیری از ایجاد درد و کاهش آن ذکر شد. درد ارتودنسی معمولا جزئی است و باعث آزار فرد نمی‌شود. اما در صورتی که با درد شدید همراه شدید، حتما به متخصص خود مراجعه کنید.
